موتورسیکلت‌ها برای عملکرد درست و بدون نقص نیازمند هماهنگی دقیق بین اجزای الکترونیکی و مکانیکی خود هستند، یکی از مهم ترین این اجزا بوبین یا همان کویل است که وظیفه دارد برق لازم برای جرقه زنی را تأمین کند.
خرابی این قطعه می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی مانند روشن نشدن موتور، عملکرد نامنظم، یا کاهش قدرت شود و در نتیجه تجربه رانندگی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. اما سوال مهم اینجاست که از کجا بفهمیم بوبین موتور سیکلت خراب است؟
نشانه‌های این مشکل ممکن است به صورت تدریجی یا ناگهانی ظاهر شوند. و تشخیص دقیق آن می‌تواند از وارد آمدن خسارات بیشتر به سیستم برق و موتور جلوگیری کند. در چنین شرایطی بهره گیری از خدمات موتورسازی سیارمی‌تواند گزینه‌‌‌ای مناسب برای بررسی و رفع سریع این مشکل در محل باشد.
از کجا بفهمیم بوبین موتور سیکلت خراب است؟
در میان قطعات حیاتی موتورسیکلت بوبین یا کویل یکی از مهم ترین اجزای سیستم جرقه زنی به شمار می‌آید. که خرابی آن می‌تواند پیامد‌های وسیعی بر عملکرد کلی وسیله داشته باشد. زمانی که این قطعه دچار نقص می‌شود ممکن است موتور اصلاً روشن نشود یا به شکل غیر عادی کار کند و راننده را با مشکلاتی در حین حرکت مواجه سازد.
خرابی بوبین می‌تواند ناشی از استهلاک طبیعی، نوسانات برقی، رطوبت یا اتصال نادرست در سیستم باشد. برای جلوگیری از آسیب‌های بیشتر و هزینه‌های سنگین تر آشنایی با علائم خرابی این قطعه امری ضروری است. در ادامه با بررسی نشانه‌هایی که به ما کمک می‌کنند. بفهمیم بوبین موتور سیکلت خراب است می‌کوشیم تا تصویری کامل از این مشکل ارائه دهیم.برای امداد موتوراز ما کمک بگیرید.
روشن نشدن موتور با وجود سالم بودن باتری و استارت
یکی از مهم ترین و اولیه ترین نشانه‌های خرابی بوبین این است که موتور با وجود سالم بودن باتری، سوئیچ و سیستم استارت روشن نمی‌شود. در چنین شرایطی همه چیز در ظاهر طبیعی به نظر می‌رسد، صدای استارت شنیده می‌شود. باتری ولتاژ کافی دارد اما موتور روشن نمی‌شود.
این موضوع نشان می‌دهد که احتمالاً برق لازم برای جرقه زنی شمع‌ها تأمین نمی‌شود. این حالت ممکن است سردرگمی‌زیادی برای راکب ایجاد کند به ویژه اگر از سلامت سایر اجزای الکتریکی اطمینان داشته باشد. در اینجا بوبین به عنوان مظنون اصلی باید مورد بررسی قرار گیرد چرا که وظیفه اش تولید ولتاژ بالا برای شمع‌هاست و اختلال در عملکرد آن مانع از احتراق صحیح در سیلندرها می‌شود.
کاهش محسوس قدرت موتور در حین حرکت
یکی دیگر از علائم مهم خرابی بوبین کاهش توان خروجی موتور در زمان حرکت است. ممکن است موتورسیکلت شما در گذشته با قدرت و شتاب خوبی حرکت می‌کرده اما به مرور زمان حس کنید که توان آن کمتر شده یا در هنگام گاز دادن به خوبی پاسخ نمی‌دهد.
این نشانه معمولاً به این دلیل بروز می‌کند که جرقه زنی در سیلندرها ضعیف یا نا پیوسته است. بوبین‌های نیم سوز یا دچار اتصالی قادر نیستند ولتاژ مورد نیاز برای احتراق کامل سوخت را فراهم کنند و همین موضوع موجب احتراق ناقص یا بی احتراقی در لحظاتی خاص می‌شود که نهایتاً به افت قدرت و شتاب می‌انجامد.
عملکرد نامنظم موتور (دل زدن)
دل زدن یا همان کار کردن ناهماهنگ موتور در دورهای مختلف یکی دیگر از نشانه‌های بارز خرابی بوبین است. ممکن است هنگام حرکت احساس کنید که موتور یک باره گاز نمی‌خورد یا در دور پایین لرزش زیادی دارد و صداهای غیر عادی تولید می‌کند.
این موضوع معمولاً در اثر جرقه زنی نامنظم رخ می‌دهد. بوبین معیوب ممکن است گاهی کار کند، و گاهی از کار بیفتد و این ناپایداری در عملکرد منجر به اختلالاتی در سیستم احتراق می‌شود. در این حالت راننده ممکن است به اشتباه فکر کند. که ایراد از شمع یا کاربراتور است اما مشکل اصلی به نارسایی در کویل بازمی‌گردد.
صدای انفجار یا پاپ بک در اگزوز
شنیدن صدای انفجار ناگهانی از اگزوز یکی دیگر از علائم هشدار دهنده خرابی بوبین است. این صدا که به آن پاپ بک نیز می‌گویند معمولاً زمانی رخ می‌دهد، که مخلوط سوخت و هوا به درستی در سیلندر محترق نمی‌شود و به صورت نسوخته وارد منیفولد خروجی یا اگزوز شده و آنجا منفجر می‌شود.
دلیل این احتراق ناقص یا تأخیری جرقه زنی نامنظم یا ضعیف است که مستقیماً به خرابی بوبین بازمی‌گردد. این حالت نه تنها عملکرد موتور را مختل می‌کند بلکه در صورت تداوم می‌تواند به اگزوز و سایر قطعات نیز آسیب وارد کند.
داغ شدن بیش از حد بوبین
در برخی موارد خود بوبین به عنوان یک قطعه فیزیکی دچار گرمای بیش از حد می‌شود، که می‌توان آن را با لمس کردن یا بررسی ظاهری تشخیص داد. بوبینی که بیش از حد داغ می‌شود معمولاً یا دچار اتصال داخلی شده یا در مسیر برق ورودی و خروجی آن مشکلی وجود دارد.
این داغ شدن می‌تواند منجر به سوختن کامل بوبین شود. و در نتیجه دیگر هیچ گونه ولتاژی برای شمع‌ها ارسال نمی‌شود. اگر هنگام بازدید دورهای از موتور متوجه شدید که کویل بیش از حد داغ است، یا بدنه آن تغییر شکل داده باید در اسرع وقت آن را تعویض یا بررسی تخصصی کنید.
نشتی برق یا جرقه زدن در اطراف بوبین
یکی دیگر از نشانه‌های بسیار فنی خرابی بوبین مشاهده جرقه زنی یا نشتی برق از اطراف آن است. این موضوع معمولاً در هنگام کارکرد موتور در شب یا فضای تاریک قابل مشاهده است. اگر برق از محل سیم پیچی بوبین به بیرون نشت کند، یا بدنه آن عایق مناسبی نداشته باشد جرقه‌هایی کوچک اما مداوم در اطراف آن ایجاد می‌شود. این پدیده نشانه‌‌‌ای از پارگی یا آسیب دیدگی پوشش سیم پیچ داخلی است و باید جدی گرفته شود چرا که می‌تواند باعث اختلال در عملکرد کل سیستم برق شود.
روشن شدن موتور پس از چند بار استارت یا با تأخیر
وقتی بوبین در مرحله اولیه خرابی قرار دارد ممکن است موتور همچنان روشن شود. اما با چند بار تلاش. یعنی شما چندین بار استارت می‌زنید تا نهایتاً موتور روشن شود. این موضوع می‌تواند در هوای سرد شدید تر نیز بروز کند زیرا در چنین شرایطی سیستم احتراق برای عملکرد صحیح نیاز به ولتاژ قوی تری دارد. بوبینی که ضعیف شده نمی‌تواند ولتاژ کافی را به موقع ارسال کند و در نتیجه روشن شدن موتور با تأخیر انجام می‌شود.
مصرف غیرعادی و افزایش یافته سوخت
یکی از نشانه‌های نسبتاً غیرمستقیم اما مهم خرابی بوبین افزایش بی دلیل مصرف بنزین است. وقتی جرقه زنی به درستی انجام نشود سوخت به طور کامل در سیلندر محترق نمی‌شود. در نتیجه بخشی از سوخت هدر می‌رود و برای رسیدن به قدرت مورد نیاز موتور مجبور می‌شود بیشتر کار کند و سوخت بیشتری مصرف کند.
این حالت مخصوصاً در موتورهای کاربراتوری بیشتر به چشم می‌آید. و باعث می‌شود راننده فکر کند که ایراد از کاربراتور یا تنظیم سوخت است در حالی که منشأ اصلی مشکل می‌تواند بوبین معیوب باشد که در روند احتراق اختلال ایجاد کرده است.
خاموش شدن ناگهانی موتور در حین حرکت
اگر موتورسیکلت شما در حال حرکت ناگهان خاموش می‌شود و پس از مدتی دوباره روشن می‌شود یا برای مدت طولانی روشن نمی‌ماند این موضوع می‌تواند یکی دیگر از نشانه‌های مهم خرابی بوبین باشد.
این مشکل معمولاً ناشی از قطعی لحظه‌‌‌ای در برق رسانی به شمع‌هاست که در اثر سیم کشی خراب یا بوبین نیم سوز اتفاق می‌افتد. قطع شدن ناگهانی برق در سیستم جرقه زنی باعث می‌شود احتراق متوقف شده و موتور خاموش شود. چنین وضعیتی می‌تواند بسیار خطرناک باشد به ویژه اگر در حال عبور از بزرگراه یا مکان‌های پر تردد باشید.
لرزش بیش از حد موتور
اگر موتورسیکلت شما در حالت درجا (زمانی که گاز نمی‌دهید و موتور فقط روشن است) به طور غیر عادی می‌لرزد یا صدای ناهنجاری از آن به گوش می‌رسد، می‌تواند نشانه‌‌‌ای از اختلال در سیستم جرقه زنی باشد که ریشه در خرابی بوبین دارد. در چنین شرایطی سیلندرها به طور ناهماهنگ کار می‌کنند و احتراق‌ها ناقص انجام می‌شوند. این باعث ایجاد ضربات ناهماهنگ در پیستون‌ها شده و در نهایت لرزش محسوس موتور را به دنبال دارد.
احساس بوی سوخت نسوخته یا دود غیرعادی از اگزوز
اگر در حین کارکرد موتور بوی شدید سوخت نسوخته به مشام برسد. یا دود غیرعادی و سیاه از اگزوز خارج شود ممکن است علت آن جرقه نزدن یا جرقه ضعیف به دلیل خرابی بوبین باشد. در این شرایط بنزین وارد شده به سیلندر به طور کامل نمی‌سوزد و بخشی از آن به صورت خام وارد سیستم خروجی می‌شود. این موضوع علاوه بر کاهش راندمان موتور باعث آلودگی محیط زیست هم می‌شود و باید به سرعت برطرف گردد.
جرقه نزدن شمع در زمان تست دستی
اگر شک دارید که بوبین خراب است می‌توانید تست دستی انجام دهید. در این روش شمع را باز کرده و در حالی که به بدنه فلزی موتور نزدیک نگه داشته اید استارت می‌زنید. اگر جرقه‌‌‌ای مشاهده نشود یا جرقه بسیار ضعیف و نامنظم باشد به احتمال زیاد بوبین دچار نقص شده است. این یکی از روش‌های ساده برای اطمینان از سلامت یا خرابی بوبین است که البته بهتر است توسط فردی آشنا به برق خودرو یا موتورسیکلت انجام شود تا ایمنی رعایت شود.